Kadın hastalıkları ve doğum uzmanlarını ilgilendiren bir rahatsızlık olan endometriozis, pek çok kadını etkisi altına almış ve onları kısırlık riski ile burun buruna getirmiş olan bir hastalıktır. Endometriozis hastalığı, rahim içini kaplayan endometrium tabakasının rahim dışına çıkması sonucu gelişen ve ağrılı bir süreç ile devam eden bir kadınsal hastalıktır. Sık görülen noktalar ise yumurtalıklar, pelvis üzeri dokusu ve fallop tüpleridir.
Endometriozis bir diğer adıyla çikolata kisti hastalığının sebebi henüz net olarak tespit edilememiştir. Ancak uzmanların öne sürdüğü en büyük olasılık kadınların her ay düzenli olarak geçirdiği adet kanamasının normalin dışına çıkarak dışarıya doğru değilde içeriye doğru akmasıdır. Bunun sonucunda dışarı atılamayan kanın vücut tarafından temizlenemeyerek iltihap ve enfeksiyonlara yol açmasıdır.
Endometriozis hastalığının tehlikeleri nelerdir?
Endometriozis hastalığına sahip kadınların adet dönemlerinde ve cinsel birlikteliklerinde sancı çektikleri gözlemlenmiştir. Halk arasında çikolata kisti olarak da bilinen endometriozis, üreme organlarına zarar vererek üreme sağlığını ciddi tehlikeye sürükleyebilir. Bu hastalığa sahip olan kadınların yüzde otuzundan büyük bir kısmı kısırlık gerçeğiyle yüzleşmek zorunda kalmaktadır.
Endometriozis belirtileri nelerdir?
- Adet dönemlerinde ağrı, aşırı kanama,
- Cinsel ilişki esnasında ağrı,
- İdrara çıkıldığında veya büyük abdeste çıkıldığında hissedilen acı,
- Kısırlık
başlıca nedenler olarak endometriozis hastalığının belirtileri olabilirler.
Endometriozis için tedavi yöntemleri nelerdir?
Kendinizde endometriozis hastalığı (çikolata kisti) belirtileri gördüğünüzde ve şüphelendiğiniz taktirde, kadın hastalıkları ve doğum uzmanına gitmeniz gerekmektedir. Örneğin İzmir’de gideceğiniz bir endometriozis uzmanı tarafından gerekli muayene ve testlerin yapılmasının ardından endometriozis teşhisi konulabilir.
Vajinal ultrason görüntülerinden yola çıkılarak bazı organların incelenmesi sonucunda endometriozis hastalığından şüphelenilebilir. Ancak, vajinal ultrason bazı organlardaki endometriozisi gösteremediğinden ekstra muayenelere ihtiyaç duyulabilir.
Bazı vakalarda yalnızca ilaç destekli tedavi yeterli olurken bazı vakalardaysa cerrahi işleme ihtiyaç duyulabilir. Cerrahi işlem gerektiren durumlarda dahi ilk olarak ilaç tedavisine başvurularak bulgular takibe alınabilir. Bu sürecin ardından hala cerrahiye ihtiyaç duyulduğu kanısına varılırsa cerrahi işlem ile endometriozis tedavisi uygulanır.
Endometriozis için hangi doktora gidilir?
Endometriozis için jinekolog, kadın hastalıkları ve doğum uzmanı, genel cerrahi, üroloji ve psikologlara gidebilirsiniz. Endometriozis yani çikolata kisti kadınların yumurtalıklarında görülen bir kist çeşididir. Bazen zararsız olsa da, kimi zaman çocuk sahibi olmayı engelleyerek hastada belirli belirtiler ortaya çıkartır.
Endometriozis (Çikolata Kisti) belirtileri şu şekilde sıralanabilir; cinsel ilişki sırasında ağrı, regl öncesi vajinal kanama, regl sırasında şiddetli ağrı, sık sık idrara çıkma, kanlı idrara çıkma ve kabızlık ya da ishal. Endometriozis, tedavi gerektiğinde bu bazen ilaç tedavisi gerektirirken bazen de cerrahi müdahale gerektirebilir. Bu nedenle çikolata kistinizin olduğunu düşünüyorsanız mutlaka bir doktora başvurmanız gerekmektedir.
Endometriozis tedavisi sonrası tavsiyeler nelerdir?
Endometriozis ameliyatı laparoskopi ve histerektomi yöntemiyle yapılır bu nedenle iyileşme sürecinde farklılıklar vardır. Histerektomi yöntemiyle yapılan müdahale sonrası:
- 5 hafta boyunca ağır kaldırmamak
- 2 ay boyunca cinsel ilişkiden kaçınmak
- Ameliyat sonrası koruyu bant ile duş almak fakat uzun süre duşta kalmamak
- Ameliyat sonrası doktorun önerdiği süre zarfında hamam, sauna, havuz gibi yaranın nem alabileceği ortamlardan kaçınmak
- Ameliyat sonrası menopoz belirtileri ortaya çıkarsa mutlaka doktora görünmek gerekir.
Laparoskopi ameliyatı sonrası tavsiyeler:
- Ameliyat sonrası yara iyileşene kadar ağır kaldırmamak ve hastanın zorlanacağı egzersizlerden kaçınmak önemlidir.
- Ameliyat sonrası yaraya dikkat etmek, pansumanının güzel yapılması ve yaranın nem alabileceği bölgelerde uzun süre kalmamak gerekir.
- Doktorun belirttiği gün içerisinde cinsel birliktelik yaşamamak gerekir.
- Laparoskopi yöntemiyle yapılan ameliyat sonrası iyileşme süreci daha hızlı olacağından kişi günlük hayatına ortalama 10 gün içerisinde geri dönecektir. Fakat 10 güne kadar kendini muhafaza etmelidir.
Not: Endometriozis tedavisi sonrası hasta ateş, bulantı, kusma veya şiddetli kanama gibi belirtiler fark ettiği anda hastaneye gitmesi gerekir.
Endometriozis işlemleri nelerdir?
Endometriozis Uzmanı, tedavi aşamasını hastaya ve hastanın hastalık boyutuna göre yapmaktadır. Açık ameliyatta denilen Histerektomi, geçmiş zamanda daha sık kullanılsa da günümüzde, daha az tercih edilir. Açık ameliyat yerine, kapalı ameliyat tekniği denilen laparoskopi özellikle de Endometriozisli hastalarda daha sık tercih edilir. Bunun neden hem ameliyat esnasında konforlu olması hem de hastanın ameliyat sonrası hızlı iyileşme sürecidir. Ameliyat yöntemi belirlendikten sonra doktorunuz size bazı sorular soracaktır.
Çocuk planlamanız durumunda yumurtalıklara dokunmayacaktır. Fakat ileri derece Endometriozis hastalarında eğer hastanın yaşı da yüksek ise ( tercihen +45) doktor hastanın çocuk planlayıp planlamadığını sorar ve hasta çocuk düşünmüyorsa rahmin alınması kararını verebilir.
Endometriozis tedavi edilmezse ne olur?
Eğer tedavi edilmezse kadınlarda kısırlık belirtileri görülebilir. Endometriozis hamile kalmakta güçlük çeken ya da kısırlık sorunu yaşayan kadınlarda bu oran %30-50 oranında yükselmektedir. Bu hastalığa sahip kadınların çoğu 25 ila 35 yaşları arasındadır, ancak daha da erken yaşlarda ortaya çıkması nadir değildir.
Menopozla birlikte kendiliğinden kaybolana kadar gerileme eğilimindedir ve hamilelik sırasında bile, hamilelik durumu hastalığa çare olmasa da semptomlar hafifler.
Endometriozis olup olmadığı nasıl anlaşılır?
Endometriozis belirtileri özellikle perimenstrüel fazda pelvik ağrı, geç dismenore (ağrılı adet), disparoni (cinsel ilişki sırasında ağrı) özellikle öncesi ve sonrası gibi sakatlığa bile dönüşebilen semptomlarla kendini gösterdiği durumlar vardır.
Kanama, düzensiz adet görme, anormal kanama, dışkılama sırasında ağrı ve kısırlık. Bununla birlikte, endometriozis genellikle asemptomatiktir ve yalnızca rutin bir ultrason sırasında veya genellikle kısırlık sorunları olduğunda düzenlenen laparoskopik bir müdahale sayesinde tanımlanır.