Her 10 kadından birinde görülebilen Polikistik Over Sendromu (PKOS), genetik kökenli olduğu düşünülen önemli bir yumurtlama problemi olarak tanımlanabilir. Polikistik over rahatsızlığına sahip olan kadınların doğurganlık ve hamilelik süreçleri olumsuz etkilenmektedir.
Bu süreçlerin yanı sıra kişinin vücudunda çeşitli birçok hastalığın ortaya çıkmasında da rol oynar. Polikistik over sendromuna sahip olan kişilerin yumurtalıklarında genellikle boyutu küçük olan çok fazla sayıda küçük yumurtacıkların (foliküllerin) ve iyi huylu özellik gösteren fazla sayıda kistik yapılar ortaya çıkar.
Kişinin üreme organlarında ortaya çıkan bu kistler, her ne kadar iyi huylu olsa da vücudun işleyişini bozabilir. Ayrıca anormal bir yapı oldukları için zamanla sendromu geliştiren kişilerin adetlerinde düzensizlik görülebilir. Adet düzensizliğiyle birlikte kişinin adet düzeni aksar bunun sonucunda ise hastalığa sahip olan kişilerin hamile kalma şansı gittikçe azalmaktadır. Bu kişilerin hastalıktan dolayı hormon üretiminde değişiklikler meydana gelmektedir.
Polikistik Over Belirtileri Nelerdir?
Polikistik over ortaya çıktığında hemen belirti vermeyebilir. Hastalık yayıldıkça kişinin hormon üretiminin değişiminden dolayı anlaşılabilmektedir. Adet düzensizliği ise hastalığın en net belirtisidir ama bu düzensizliği yaşa göre incelemekte fayda vardır.
Ergenlik döneminde olan bir kişinin adetinin 1-2 sene düzensiz olması gayet normaldir. Ancak kişideki düzensiz adet görme durumu 1-2 yılı aşarsa ve buna vücudun çeşitli yerlerinde tüylenme ve ani kilo artışı gibi sebepler eklenirse polikistik over sendromundan şüphelenilebilir.
Polikistik over belirtileri şunlardır:
- Geç ve düzensiz adet olmak, bazı dönemlerde hiç adet olamamak.
- Sürekli tekrarlayan düşük yapma.
- Ani kilo artışı ve kilo verememek
- Cilt lekelenmesi ve sivilcelenmesi.
- Ses kalınlaşması.
- Kanda androjen hormonunun yüksek miktarda olması.
- Çocuk sahibi olamamak.
- Vücutta normalden fazla artan ve istenmeyen tüyler.
- Yüksek tansiyon (Hipertansiyon) ve insülin direnci.
Polikistik Over Sendromu (PKOS) Tanı Yöntemleri Nelerdir?
PCOS tanısı kişiye, gelişen görüntüleme yöntemleri tanı ve tetkikleri ile İzmir’de hizmet vermekte olan hastanelerde ve kadın hastalıkları ve doğum uzmanları tarafından rahatlıkla tanı konulabilmektedir. Bu tanıların başında doktor tarafından yapılacak fiziksel muayene ve ultrason görüntüleme yöntemi gelmektedir. Ek olarak ise polikistik over testleri istenmektedir. Bunlar:
- Androjen hormonları
- Açlık insülin hormonu
- Açlık kan şekeri
- 75 gr şeker yükleme testi olarak sıralanabilir.
Kan testi sonuçlarına, androjen hormon düzeyleri ve kan şekeri düzeyine göre tedavi planlanmaktadır.
| İşlem Süresi | 1-2 saat |
| Anestezi Türü | Genel anestezi |
| İyileşme Süresi | 4-6 gün |
| İşe Dönüş Zamanı | 2-3 gün |
| Yaş Sınırı | – |
PCOS Tedavisi
PCOS tanısı için öncelikle uzman bir kadın hastalıkları ve doğum uzmanına başvurulmalıdır. Kişiye PCOS tanısı konduktan sonra kadın hastalıkları ve doğum doktoru ile endokrin uzmanı kişiye uygulanması gereken tedaviyi belirlemektedir. Sivilceler ve vücutta kıllanma artışı için androjen hormon düzeyini azaltan tedaviler tercih edilmektedir. Hamile kalmak isteyen polikistik over rahatsızlığına sahip kadınlarda ise aşılama, tüp bebek tedavisi, yumurta çatlatma tedavileri uygulanmaktadır.
Polikistik Over (PKOS) Ameliyatı
Polikistik over ameliyatı yumurtalıklardaki androjen hormon üretimini azaltmak için yumurtalıklara belirli sayıda delikler açılmasıdır. Bu işlem laparoskopi (kapalı ameliyat) ameliyatı ile yapılabilmektedir, Ancak polikistik over ameliyatında çok dikkatli olunması gerekmektedir, yumurtalıklar üzerine açılan delikler yumurtalık rezervine zarar verebilmektedir.
Over kisti ameliyatı sonrası nelere dikkat edilmeli?
Polikistik Over kisti ameliyatı sonrası 3 hafta boyunca cinsel ilişkiye girilmez. Hasta doktor kontrollerini asla ihmal etmemeli ki olası bir kötü durumla karşılaşmasın. Ameliyat sonrası hastanın karnında oluşan şişlik gazdan kaynaklanır ve bu yaklaşık bir hafta kadar devam edebilir. Fakat yine de dikkatli olunmalıdır çünkü bazen organ yaralanması da aynı etkiyi yaratabilir. Eğer şikayetleriniz 3 haftayı geçerse doktorunuza bundan bahsetmeyi unutmamalısınız.
Polikistik Over Sendromu evlenince geçer mi?
Polikistik over sendromu evlenince ya da doğum sonrası iyileşen bir rahatsızlık değildir. Polikistik over sendromu, kişinin tüylenmede artış, kilo alımı ve adet düzensizliği gibi şikayetlerle doktora gelen hastaya konulan teşhistir. Polikistik over sendromunun geçebilmesi için hasta uzman hekim tarafından muayene edildikten sonra, uygun görülen tedavi yöntemini kullanmalıdır. Tedavi sonrası olumlu yanıt şansı çok yüksektir.
Polikistik Over ameliyatından sonra iç dikişler ne zaman iyileşir?
Polikistik over ameliyatından sonra hastanın tamamen ayağa kalkması, işine geri dönebilmesi için ortalama olarak 2-4 hafta arası sürmektedir. Her ne kadar süre versek de bunun kişiye bağlı değişkenlik gösterebileceğini aklınızdan çıkarmayınız.
Polikistik over ameliyatı kişinin mevcut rahatsızlığının derecesinin ne olduğu da ameliyat sonrası iyileşme süresi hakkında ortalama bir süre verebilir. Bu nedenle hastalara genellikle ameliyat sonrası ilk iki hafta ağır egzersizden kaçınma, cinsel ilişkiye girmeme gibi ikazlarda bulunulur. Hastanın bu uyarılara dikkat etmesi iyileşme sürecine katkı sağlayacaktır.
Polikistik Over Sendromu için hangi doktora gidilir?
Polikistik over sendromu tedavisi için bir kadın hastalıkları ve doğum uzmanı ya da endokrin uzmanı tarafından muayene olmanız gerekmektedir. Polikistik over sendromu kişinin yaşadığı hormonal bozukluktur, kişinin kanında androjen adlı hormonun fazla olmasından kaynaklanır.
Kişide kısırlık, ciltte sivilcelenme, sürekli saç yağlanması ve düzensiz adet görme gibi belirtileri vardır. Bunların yanında, kiloda artma, insülin direnci, erkek tipi tüylenme, baş ağrısı ve ciltte kararma görülmektedir. Polikistik over hormon takviyesi ya da ilaçla düzelebilen bir rahatsızlıktır. Size en uygun tedavi için bir hekime başvurmanız önemlidir çünkü tedavi yöntemi kişiden kişiye değişiklik gösterebilir.
Polikistik Over işlemi sonrası tavsiyeler nelerdir?
PCOS sendromu tedavisi sonrası ilaç kullanmanız gerekmez. Eğer doktorunuz gerekli görmediyse ilaç kullanmanıza gerek yoktur. Fakat şu uyarılar dikkat etmeniz gerekmektedir:
- Düzenli egzersiz
Her şekilde sağlığınızın yararına olan egzersizler polikistik over sendromunuz içinde olumlu etkilerini göreceksiniz.
- Sağlıklı beslenme
Sağlıklı beslenme ile polikistik over sendromunuza katkıda bulunabilir. Sağlıklı beslenme ile ortalama kiloya sahip olmanız hastalığın devam etmemesi adına önemlidir.
- İlaçların düzenli kullanımı
Doktorunuz varsa önerdiği ilaç ve hormon takviyelerini ya da iğneleri düzenli kullanmanız gerekmektedir.
- Varsa farklı bir hastalığınızın tedavisi
PCOS sendromunu tetikleyen ya da tekrarlamasını sağlayan bir diğer durum da kişinin farklı rahatsızlıklarının olmasıdır. Sağlık geçmişinizi doktorunuzla paylaşmanız, doktorunuza sizin için daha iyi bir tedavi planı hazırlaması için oldukça elzemdir.
Polikistik Over Sendromu işlemleri nelerdir?
PCOS için en çok kullanılan yöntem ilaçlarla hormon tedavisi olsa da bazen doktorunuz iğne tedavisi ve bunun yanında egzersiz ve diyet önerebilir. Tüm bunların yanında doktorunuz hastalığınızın durumuna bağlı olarak cerrahi müdahale önerebilir. Polikistik over sendromunda tedaviniz bittikten sonra hamile kalabilirsiniz. Bu sendrom tedavi edildikten sonra kısırlığa yol açmaz. Fakat PCO sendromunda iseniz hamile kalmanız zorlaşabilir, zaten tedavi bu nedenle önemlidir.
Polikistik over sendromu cilt sorunlarına yol açtığı için kişinin psikolojik olarak kendini kötü hissetmesine de neden olabilir. Bu sendrom evli olmayan kadınlar ve gençlerde görülebilir.
Halk arasında kulaktan duyma bir bilgi de bu sendromun evlendikten sonra düzeleceği durumudur. Ancak bu tamamıyla yanlış bir konudur. Bu hastalığın tedavisi için doktor tarafından size özel tedavi planı uygulanmalıdır. Bu hastalık eğer tedavi edilmezse çocuk sahibi olamamaya, kilo artışına, düzensiz adet görme ve dermatolojik sıkıntılara neden olabilir. Eğer PCOS’na sahip olduğunuzu düşünüyorsanız mutlaka tedavi olmak için doktora gitmelisiniz.
Polikistik over tamamen yok olur mu?
Evet, eğer doktorunuzun sizin için planladığı tedavi aşamasını takip ederseniz polikistik over tamamen yok olur. Kadının yumurtalıklarında oluşan kist zamanla büyür ve kıllanma, adet düzensizliği ve buna bağlı olarak da çocuk sahibi olma konusunda sorun yaratabilir. Fakat ameliyat ya da ilaç tedavisi sonrası tamamen yok edilir. Bu hastanın kişisel sağlık geçmişine göre de değişebilir. Bazı hastalarda sadece ilaç tedavisi yeterli olabiliyorken bazılarında cerrahi müdahale gerekmektedir.
Polikistik over sendromu kilo verince geçer mi?
Polikistik over sendromu insülin direnci ile doğru orantılıdır diyebiliriz, bu nedenle kişinin kendi kilosunun yüzde on ile on beşini vermesi tedavi için oldukça önemlidir. Fakat kesin tedavi bu şekilde olmaz. Kişinin doktoruyla birlikte tedavi planına uyması aynı zamanda kilo vererek bu sendromu yenebilmesine katkı sağlayacaktır.
Polikistik over ameliyat sonrası ağrı ne kadar sürer?
Polikistik over ameliyatı sonrası maksimum ağrıyı ilk 48 saat yaşarsanız. Zaten ameliyat sonrası hastanın (eğer bir komplikasyon teşhis edilmemişse) taburcu olma işlemleri ertesi gün yapılır. Ağrılar kişiye bağlı olmakla birlikte 2 ila 7 gün arası sürebilir. Hasta over ameliyatı sonrası doktorun hiçbir sorun görmeyip taburcu ettiğinde, evde dinlenebilmesi, ameliyat sonrası uyulması gereken kuralların dışına çıkmaması gerekir. Çünkü bu da ağrıyı arttıran veya azaltan sebepler arasındadır.